Dünyada ve ülkemizde
nüfusun hızla artması gıda maddelerine olan ihtiyaç ve talebinde aynı nispette
artmasını beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla insanların beslenmesinde et,
süt, yumurta gibi hayvansal ürünlerin üretiminin artırılması büyük önem
kazanmaktadır.
Yem, hayvanların yaşaması, onlardan
verim alınması gayesiyle yedirilen bir veya birden fazla hammaddenin
karışımıdır.
Halk arasında; sanayi yemi, fabrika
yemi, karma yem diye bilinen kesif yemin tarifini ise şöyle yapabiliriz;
verildiği hayvanın ileride kendisinden beklenen verime göre, yaşamasını,
büyümesini ve gelişmesini temin eden, verim devresinde yaşamasını etkilemeden,
en çok ve en kaliteli ürün vermesini sağlayan, birçok hastalıktan koruyan,
sağlığına dokunmayan, denemeler sonucu ortaya çıkan en yeni bilgilerle birden
fazla ve yeteri kadar hammaddenin karışımıdır.
Tüketilen Yem Tipleri
Sığırlarda: buzağı başlangıç yemi,
buzağı büyütme yemi, sığır besi yemi, sığır süt yemleri olarak sıralanabilir.
Kanatlılarda: yumurta civciv
yemleri, etlik civciv yemleri, etlik piliç yemleri, kesim öncesi etlik piliç
yemleri, piliç geliştirme yemleri, piliç büyütme yemleri, yumurta
yemleridir.
Kuzu yemleri: Kuzu başlangıç yemi, kuzu büyütme yemleri, kuzu besi
yemleri.
Hayvan yemi üretiminde kullanılan
maddeler:
- Nişasta Sanayi yan ürünleri; Mısır Küspesi,
Mısır Glüteni, Messarasyon suyu
- Değirmencilik yan ürünleri; Kepek, Razmol,
Bonkalite, Buğday elekaltı
- Şeker sanayi yan ürünleri; Melas, Pancar
posası peleti
- Yağ Sanayi yan ürünleri; Yağ, melas, küspe
- Alkol sanayi yan ürünleri; Malt çili
- Hayvansal ürünler; Et-kemik unu, Balık unu
Yem üretimi fabrikalarda şu şekilde
gerçekleşir:
- Kaliteli yem üretmek için kaliteli hammaddeler alınmalıdır.
- Alınan hammaddeler, fabrikalarda işin uzmanları tarafından kontrol edilerek,
ısınma, kızışma olup olmadığına ve nem oranlarına bakılır. Uygun olan hammadde
üretim için alınır.
- Hammaddeler zincirli götürücüler veya kovalı elevatörler vasıtasıyla, yatay
ambarlara veya dikey silolara taşınarak yem olacakları döneme kadar orada
bekletilirler.
- Bekleme siloları ve ambarlar temiz ve havadar olmalıdır.
-Hammaddeler yem yapılacağı zaman, kırılmak ve öğütülmek üzere götürücülerle
değirmen üstü silolara nakledilir.
- Değirmende öğütülen hammaddeler dozaj silolarında depolanır.
- Dozaj silolarında yapılacak yemin çeşidine(Rasyona) göre bilgisayar
vasıtasıyla her hammaddeden katılacak miktar (dozaj) ayarlanır.
- Her partide 1-2 ton yem dozajlanır.
- Bu karışıma vitaminler, kalsiyum katkıları, tuz, mineral maddeler,
koruyucular ve büyütme etmenleri de ek olarak dahil edilir.
- Hammadde karışımı karıştırıcıya (mikser) gönderilerek burada 4- 4,5 dakika
karıştırılır. Daha fazla karıştırılırsa, karışım içinde ayrışmalar; daha az
karıştırılırsa dağılım iyi olmayacağından bu süre kullanılmalıdır.
- Karışan ve yem olmaya hazır duruma gelen mamul daha sonra melaslama ünitesine
gönderilir.
- Bilindiği gibi melas şeker üretiminde ortaya çıkan pekmez kıvamında bir ürün
olup, yeme hoş bir koku, renk verir ve tatlandırır.
Kaliteli Yemin Özellikleri
Yem hayvana hangi amaç için veriliyorsa o amaca ulaştıracak tüm besin
maddelerini, gerekli miktarlarda ihtiva etmelidir.
Vücutta kolay hazım sağlayan hammaddeler kullanılmalıdır. Kolay hazmolabilen
besinler ürün kalitesini yükseltir.
Karışım tam olmalıdır. 1000 kg. yemdeki hammaddeler 1 kg. da hatta 10
gr.da da aynı olmalıdır.
Bileşimi değişken olmamalıdır. Bugün üretilenle üç ay sonra üretilen yem aynı
kalitede olmalıdır.
Hammaddelerin öğütülmesi iyi olmalıdır. Yemin içerisinde bulunan kırılmamış
daneler, yemden yararlanmayı azaltır.
Kullanılan tüm hammaddeler taze olmalıdır. Hammadde bayatladıkça besin
değerleri azalır, kalitesi bozulur, küflü olan maddeler zehirlenmelere sebep
olabilir.
Yemin kendiside küflenmemiş kokuşmamış ve etiketindeki, üretim tarihi üzerinden
fazla zaman geçmiş olmamalıdır.
Üretilen hayvansal ürünlerin insan beslenmesinde kullanıldığı dikkate alınarak,
ürünü artırıcı katkı maddelerinin ete süte bulaşmamasına dikkat
edilmelidir.
Ambalajları muntazam olmalı açık, delik daha önce kullanılmış olmamalıdır. Yem
etiketinde bildirilen bilgiler doğru olmalıdır.
Depolama şartlarına dikkat etmelidir. Altlarına tahta ızgaralar konmalı ve en
çok 5 çuval üstüste konarak depo edilmelidir.
Fabrikaların üretim alanında Hysafe Air kullanarak ortamı mikroorganizmalardan arındırabilirsiniz. Üretim alanının giriş ve çıkışlarına HyPass kullanarak mikroorganizmaların ayakla taşınmasını engellersiniz.
Hysafe Air hakkında bilgi için TIKLAYINIZ.