Ihlamur Bitkisinin Özellikleri
Günümüzde hala önemli olan ve yaşamsal değer taşıyan birçok
ilacın temelini teşkil eden bitkiler dünyasında yapılan araştırmalar,
bitkilerin içerdikleri çeşitli etken maddelerin, savunma sistemini uyarmak yolu
ile gerekli korunmayı sağladığını göstermiştir. Bazı ıhlamur türlerinin
immüostimülan etkileri olduğu bilinmektedir. Ihlamur çayı bekletildiğinde
içindeki aktif maddeler kaybolduğundan daima taze olarak demlenip, içilmelidir.
Ayrıca uyku verici özelliğinden dolayı sindirimi yavaşlatabilir. Bu nedenle iki
yemek arasında içmek daha faydalıdır. Bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur,
ama yine de ölçüsüzce davranmamakta fayda vardır. Dikkat edilmesi gereken bir
diğer nokta da sık sık terleme kürü uygulayan kişilerde kalp problemleri
oluşabilir.
Büyük yapraklı ve küçük yapraklı ıhlamur cinslerinin
içerdiği tanen ve müsilaj içeriklerinden dolayı çiçeklerinden lezzetli çaylar
yapılmaktadır. Diğer çay çeşitlerinde olduğu gibi demlenilerek içilir.
Ülkemizde, Haziran – Ağustos ayları arasında açan hoş kokulu
ıhlamur çiçeğinin toplanması için en etkili dönem; çiçeklenmeden sonraki en geç
4.gününe kadar, çiçek ve çiçek sapındaki uzun yaprak öğlen saatlerinde,
güneşten iyice kurudukları sırada elden toplanmasıdır. Toplanan çiçekler, büyük
eleklerin üzerine serilerek havadar, gölge bir ortamda iyice kurutulur.
Kuruduktan sonra ince kıyılıp, hava almayan kaplarda saklanır.
Ihlamur hangi
koşullarda toplanır?
Kimyasal gübre kullanılmış tarlalardan, çayırlardan, kirli
su kıyılarından, tren yollarından, karayolları kenarlarından ve endüstri
alanlarına yakın yerlerden toplanmamalı.
Bitki toplanan bahçelerin, tarlaların yakında veya uzağında
haşarata karşı ilaçlama yapılmamış olması gerekir. Rüzgâr yoluyla zehirli
ilaçlar çevreye taşınabilir.
Sabahleyin çiğ kalktıktan sonra, kuru ve güneşli havalarda
iyice kurumuş duruma geldikten sonra toplanmalı.
Sağlıklı, temiz ve haşaratsız bitkiler toplanmalı.
Bitki yaprakları genç, ama tam gelişmiş olmalı.
Çiçekler tam olarak açtıklarına, genç ve tazeyken
toplanmalı.
Ağaç kabukları ilkbaharda, genç dallardan soyulmalı.
Çiçek ve yapraklar toplarken ezilmemeli.
Plastik torba veya teneke kutulara konmamalı. Terleme yapar
ve kuruturken kararmasına neden olurlar.
Bitkilerin saklandığı kapların üzerine toplanma tarihi
yazılmalı.
Kurutma yaparken
dikkat edilmesi gerekenler:
Öncelikle ince ince kıyılır.
Bezlerin veya baskısız kâğıtların üzerine serpiştirilir.
Gölgeli, havadar ve sıcak yerlerde elden geldiğince çabuk
kurumaya bırakılırlar.
Kabuklarda ve çok sulu bitki bölümlerinde zaman zaman
kurutma için yapay sıcaklık da kullanılabilir. Fakat sıcaklık 35 C dereceyi
geçmemelidir.
Tamamen kurumuş bitkiler, cam kaplarda veya ağzı kapanabilir
karton kutularda saklanabilir.
Paketlenen bitkiler ışık görmeyecek yerlerde saklanmalı.
Bitkilerde olduğu gibi ıhlamur da zamanla şifalı güçlerini
kaybettiğinden yalnızca bir kış süresi yetecek kadar hazırlanıp, depolanmalı.
Kesinlikle yıkanmamalı.
Ambalajlama
Ambalajlama ile
ilgili genel kurallar şunlardır:
Türk Gıda Kodeksi’nde yer alan tüm gıda maddelerinin
ambalajlanması zorunludur.
Ambalajlanmış gıda maddesi, ambalajı değiştirilmediği veya
açılmadığı sürece gıda maddesine erişilemez durumda olmalıdır.
Gazete ve gıda ambalaj materyali olarak üretilmemiş basılı
ve yazılı kâğıtlar, yeniden işlenmiş kâğıtlar ve plastik gıda ambalaj materyali
olarak kullanılmazlar.
Ambalaj
materyallerinin genel özellikleri şunlardır:
Ambalaj materyali gıda maddesini özelliğine bağlı olarak
sıcaklık değişimleri, nem, hava, ışık gibi olumsuz dış etkenlerden korunmalı.
Gıda maddelerinin bileşiminde istenmeyen değişikliklere ve
organoleptik özelliklerinde bozulmalara neden olmamalı ve gıda maddesiyle
etkileşim göstermemelidir.
Ambalaj materyali üzerinde izin tarihi ve numarası ile
üretici firmanın adı, bulunduğu il ve plastik materyalin kimyasal adlarının baş
harfleri belirtilmelidir.
Doldurma, taşıma ve depolama koşullarına dayanıklı ve
istiflemeye uygun olmalıdır.
Etiketleme
Etiketleme ile ilgili esaslar, Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak tebliğ ile
belirlenir.
İşaretleme
Ihlamur ambalajları üzerine aşağıdaki bilgiler, okunaklı,
silinmeyecek, bozulmayacak şekilde yazılır veya basılır. Küçük ambalajlarda bu
bilgiler etiket üzerine yazılarak ambalaj içerisine de konulabilir. Firmanın
ticaret unvanı veya kısa adı, adresi, varsa tescilli markası,
İlgili standardın işaret ve numarası
Parti numarası
Malın adı (ıhlamur)
Grubu (çiçek, yapraklı çiçek veya yaprak ıhlamur)
Net ağırlığı (g veya kg)
Ürün yılı yer almalıdır.
Ihlamur ile ilgili yapacağınız analizlerde Türk Gıda Kodeksi’nde
belirlenen testler yapılır.
Bitki kurutma alanlarınızda mikrobiyolojik kontaminasyondan
kaçınmak için Hysafe Air cihazını
güvenle kullanabilirsiniz.
Kaynak: Megep