Tavuk Tifosu ( Fowl typhoid )
8257
kez okundu
4 yıl önce eklendi
Gram (-) bir bakteri olan Salmonella gallinarum’un neden olduğu, genellikle tavuk ve hindilerde rastlanan, akut ve kronik seyreden, özellikle damızlık ve yumurtacı sürülerde yumurta verim düşüklüğü ile karakterize olan, bakteriyel bir hastalıktır. Hastalığa en çok tavuklar duyarlıdır. Kahverengi yumurtacılar, beyaz yumurtacılara oranla hastalığa daha duyarlıdır. Genellikle 12 haftalık ve daha yaşlı ergin tavuklarda rastlanır. Hastalığın ortaya çıkması 2-3 gündür. Ölüm oranı %10-40 arasındadır.
BULAŞMA:
Horizontal yolla (Etkenle bulaşık dışkı, yem ve su ) bulaşma görüldüğü gibi Vertikal yolla da ( Yumurtalık veya yumurta kanalındaki enfeksiyonlar sırasında yumurta yolu ile damızlıklardan civcive geçerek ) bulaşma şekillenmektedir. Kuluçka makinelerinde etkenle bulaşık kirli yumurtalar embriyo ölümlerine neden olmaktadır. Hasta ve portörler, gaita ve yumurta ile etkeni etrafa saçarlar.
KLİNİK BULGULAR:
İştahsızlık, durgunluk, zayıflama, çok su tüketme, tüylerde kabarma, ibiklerde ve sakallarda morarma, sarı-yeşil ishal, yüksek ateş, dolayısıyla, hayvanlarda verim kaybı ve ölüm görülür. Hastalığı atlatanlar ömür boyu portör olarak kalırlar.
OTOPSİ BULGULARI:
Karın açıldığı zaman göze çarpan ilk bulgu, karaciğer ve dalakta büyüme, hava temasıyla oluşan yeşil bronz renk ve üzerlerinde nekrotik odaklar, karaciğer ve dalak kolay parçalanıyor, yumurta follikülleri üzerinde kanamalar, böbreklerde büyüme ve kanama görülür.
KARIŞTIĞI HASTALIKLAR:
Pullorum, kolera, stafilakok, kolibasillozis enfeksiyonları ile karışabilir. Kesin teşhis için etkeni laboratuarda izole edip, tanımlamak gerekir.
TEDAVİ:
Antibiyogram test sonuçlarına göre antibiyotik verilir, koruyuca amaçla organik asit desteği verilmelidir.
Reaktör hayvanlar sürüden test yapılarak ayrılır.
Sağlam kümeslerdeki hayvanlara bağışıklık sistemini yormamalı, yorucu aşı uygulamalarından özellikle kaçınılmalıdır. Ayrıca bağışıklığı destekleyici ürünler verilmelidir.
KORUMA:
Aşılar iyi bir koruyucu olmakla birlikte genel koruma önlemleri alınmalı ve kesinlikle bu kurallara uyulmalıdır. Her hastalıkla mücadelede olduğu gibi Tavuk Tifosu ile mücadelede de Kuluçka makinelerinin temizlik ve dezenfeksiyonu çok önemlidir. Yumurtalar konmadan önce dezenfekte edilmeli, kirli ve pis yumurtalar temizlenmeli ve fumige edilmeli, ana makineleri ve civciv büyütme makineleri temiz olmalı, yumurta toplama kapları, muhafaza ve depolama yerleri, civciv kutu ve kapları temiz olmalıdır. Söz konusu bu bölümlerden her üç ayda bir svab alınarak laboratuvar muyenesi yapılmalıdır.
Hastalıkla mücadelede canlı ve inaktif aşı verilebilir, ancak canlı aşıların koruma güçleri düşük olduğundan iki kez uygulanmalıdır. Aşının koruma süresi 2-3 aydır.