Turşu, yüzlerce yıllık bir geçmişe sahiptir. Günümüzde pek
çok gıdadan turşu üretmek mümkündür. Kornişon turşu, biber turşusu ve karışık (türlü)
turşu en sık tükettiğimiz turşu türleridir.
Genel olarak turşusu kurulmak istenen sebze veya meyvenin
yıkandıktan sonra uygun bir kaba mümkün olduğunda boşluk bırakmayacak şekilde
konduktan sonra, salamura suyunun eklenmesiyle kapak kapatılarak birkaç hafta
içinde tüketime hazır hale gelir. Turşu haline gelen gıda daha uzun süre
muhafaza edilebilir.
Turşu malzemelerine göre yapım şeması değişiklik gösterir.
Büyük üretimlerde işleyiş şeması genelde şu şekilde işler; İçeriğe girecek ham
malzemeler işletmeye alınır. Yardımcı malzemeler hazırlanır. Salamura
hazırlanır. Tüm içerik ayrı ayrı fermantasyon tankına alınır.
Fermantasyon
süreci bittikten sonra uygun ambalaj malzemeleri yıkanır, dolum yapılır.
Kavanozlar sıcak salamura ile doldurulur, vakumla kapak kapatılır.
Pastörizasyon başlatılır. Etiketlenir. Depolanır.
Turşu, laktik asit fermantasyonunun bir ürünüdür. Laktik
asit fermantasyonu, sebze ve meyvelerin yüzeyindeki doğal mikro florada bulunan
laktik asit bakterileri tarafından gerçekleştirilir.
Turşu Üretimindeki
Önemli Mikroorganizmalar
Turşu üretiminde ortama hâkim olması istenen laktik asit bakterileri Enterococcusfaecalis, Leuconostoc mesenteroides, Lactobacillus brevis, Pediococcus cerevisiae ve Lactobacillus plantarum’dur. Bu
bakterilerden ilk ikisi yüksek tuz ve asit konsantrasyonuna diğerleri kadar
dayanıklı değildir. %5’ten fazla orandaki tuz konsantrasyonunda fazla
gelişemez. Lactobacillus plantarum
aside en dayanıklı bakteri olduğu için tüm fermantasyon süresince baskındır ve
çoğu kez fermantasyon bu bakterinin etkinliği ile tamamlanır.
Turşu fermantasyonunun mikrobiyolojik gelişiminin özellikle
2. ve 3. aşamalarında fermantatif
mayalardan Torulopsis, Hanseluna ve Saccharomyces ile oksidatif
mayalardan Debaryomyces, Pichia, Candida türleri gelişmektedir. Yüksek tuz konsantrasyonu maya gelişimini
destekler. Mayalar, şekeri kullanarak fermantasyonun tamamlanmasını sağlar.
Ayrıca ürünlerde aranan lezzetin oluşumuna da katkıda bulunabilirler. Ancak
mayalar genel olarak bozulma etkeni olarak kabul edilirler. Fermantatif
mayaların oluşturduğu CO2 gaz oluşumlu bozulmalara neden olur. Oksidatif
mayalar ise laktik asiti kullanarak ortamın asitliğini azaltır ve diğer bozulma
ajanlarının çalışmasına imkân sağlar.
Küfler ise
turşularda pektolitik ve selülolitik faaliyetleri ile yumuşamaya neden olurlar.
Turşularda sık rastlanan türler Penicilium,
Oxolicum, Ascochyta cucumis, Fusarium roseum, Cladasporium Cladesporiodes,
Alternaria tenuis, Fusarium oxysporum, F. Solani’dir.
Salamuralar sirkesiz, sirkeli veya asetik asitli
hazırlanabilir. Lactobacillus plantarum bakterisi fermantasyonda en fazla
laktik asit üreten bakteri olduğu için salamuranın bu bakterinin çalışma
optimumuna göre hazırlanması gerekmektedir. Bu nedenle salamuranın tuz oranı %
5-8 arasında olmalıdır. Örneğin % 7’lik salamura hazırlanacağı zaman 7 kg tuz
suda çözünerek 100 litreye tamamlanır. Bu esas üzerinden gerekli miktarda
salamura hazırlanır. Böylece L. plantarum hızla çalışmaya başlayarak ortama
hakim olur ve diğer mikroorganizmaların çalışıp çoğalmalarını engeller. Bu tür
asitli salamuralarda bakterilerin iyi çalışmasını destekleyen asit (asetik
asit) bulunması düşük tuz konsantrasyonunda çalışmayı kolaylaştırır. Ortamdaki
asidin desteklemesi sayesinde kornişonlarda erime ve yumuşama engellenebilir.
Bu nedenle asit oranının en az % 2.0'de tutulması gerekir. Turşu üretimi
sırasında tuz ve asit oranının daha düşük olması erimeye neden olabilir.
Fermantasyonu tamamlanan kornişonlar, Gıda Kodeksi’nde
belirtildiği gibi tuz seviyesinin % 5 oranına indirilmesi için yıkanır.
Biber turşusu üretiminde en önemli husus, biberin ortalama 1
ay hiç hava almayacak şekilde fermantasyonunu sağlamaktır. Hazırlanan salamura
kaplara doldurulur. Salamura biberlerin tamamını örtmelidir. Salamura bileşimi;
% 9 - 10 tuz ve % 2.5 - 3 alkol/ üzüm sirkesi olmalıdır. Biber çeşidine göre
salamuranın tuz ve asitliği farklılık gösterir.
Turşu üretiminde ürünün raf ömrünü uzatmak için Diatek tarafından
satın alabileceğiniz tamamen doğal bitki özütlerinden üretilmiş DiaNatura
Base ürününü kullanabilirsiniz. Buna ek olarak üretim alanınızda Hysafe
Air kullanmak ortam havasındaki mikroorganizmaları etkisiz hale
getirecektir. Hytech Slide ile hijyen kontrollerinizi
kolaylıkla gerçekleştirebilir, giriş ve çıkışlara koyacağınız Hypass
(Antimikrobiyal Dezenfektanlı Paspas) ile üretim alanınızın
mikroorganizma yoğunluğunu azaltabilirsiniz.
Hysafe Air hakkında bilgi için TIKLAYINIZ.
Hytech Slide hakkında bilgi için TIKLAYINIZ.
Hypass (Antimikrobiyal Dezenfektanlı Paspas) hakkında bilgi
için TIKLAYINIZ.
Kaynak: https://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/