Bu yazımızda seracılığın ne olduğu, yararları, sera tipleri hakkında bilgileri derledik.

 

 

Dış iklim faktörlerinin etkisini kaldırarak gerekli özel çevre şartlarının oluşturulması ile alçak ve yüksek sistemler içinde yapılan sebze, meyve ve süs bitkileri yetiştiriciliğine genel anlamda örtü altı yetiştiriciliği denir. Sera; iklimle ilgili çevre şartlarına, tümüyle veya kısmen bağlı kalmadan gerektiğinde sıcaklık, ışık, nem gibi faktörler denetim altında tutularak bütün yıl boyunca çeşitli kültür bitkileriyle bunların tohum, fide ve fidanlarını üretmek, bitkileri korumak, sergilemek amacıyla cam, plastik vb. ışık geçirebilen malzeme ile kaplanarak değişik biçimde inşa edilen yüksek sistemli bir örtü altı yetiştiriciliği yapısıdır.

 

Diğer bir ifade ile sera iklime bağlı kalmadan bütün yıl boyunca ekonomik olarak sebzeciliğin ve çiçekçiliğin yapıldığı tesislerdir.

 

 

Seracılığın yararları şunlardır: Yetiştirme devresi uzatılarak yıl içinde yetiştirilen bitki sayısı artar, aynı yerden bir kaç ürün alınabilir. Pazara sürekli mal çıkarma imkânı vardır. Birim sahadan elde edilen kazanç artar. İş gücü, sera ile düzenli ve sürekli olarak değerlendirilebilir. Tarımsal işletmelerde için az bulunduğu yaz devresinde kullanılan mevsimlik işçiliğe seracılıkla devam sağlanabilir.  Birim alandan yüksek verim ve kaliteli ürün alınır. Elde edilen ürünlerde devamlı pazar (iç ve dış pazar) bulur. Seranın yapımı için gerekli olan çeşitli malların üretimi için yeni sanayi kollarının doğmasına neden olur. Sera yetiştiriciliği, zirai olarak kullanılması mümkün bulunmayan sahaları kullanılabilir hâle getirir.

 

Seracılık; sermaye, teknik bilgi ve çalışma ile başarı sağlanabilen bir faaliyettir. Sermaye, yapılacak yatırımın gerçekleşmesi için teknik bilgi, sera inşası ve sera yetiştiriciliği için çalışma ise her mevsim devamlılık arz eden faaliyetleri yürütmek için gereklidir.

 

 

Seralar çeşitli bitkilerin yetişme, büyüme ve gelişmelerini engelleyen çevre koşullarında en uygun bitki gelişme ortamlarını sağlamak amacıyla planlanır. Ancak bu planlamaya etki eden bazı faktörler vardır. Bu faktörler tam olarak dikkate alınmadığı takdirde üretim aşamasında birçok güçlükle karşılaşılır. Bu da telafisi zor bazı zararlara sebep olabilir.

 

 

 

Seranın kullanılma amaçlarını; Ekonomik yarar sağlamak, Boş zamanları değerlendirmek, Araştırma yapmak, Çeşitli bitkileri sergilemek, Eğitim yapmak şeklinde sıralayabiliriz. Özellikle ekonomik açıdan kurulan seralar kâr amaçlı kuruldukları için genellikle büyük işletmelerdir. Bunun yanında diğer amaçlarla kurulan seralar, daha küçük işletmeler olarak düşünülür. 

 

Bir sera işletmesinde sera birimlerinin büyüklüğü; İşletmede çalışan eleman sayısına, Yetiştirilen ürünlerin çeşidine bağlıdır. Eğer işletmede kullanılacak fazla sayıda alet ve ekipman varsa seralar daha büyük ve daha fazla sayıda birimlerle planlanabilir. 

 

Sera kurulmak istenen bölgelerin iklim koşullarının farklı oluşu, seraların değişik şekillerde yapılmasına neden olur. Bölgenin sıcaklık değerleri, rüzgâr durumu, yağış şekli, yoğunluğu ve süresi, güneşlenme durumu, enlem derecesi gibi faktörler sera tipinin seçiminde etkilidir. Örneğin soğuk, rüzgârlı ve kar yağışlı bölgelerde seraların daha basık, sıcak yerlerde daha yüksek, karlı ve fırtınalı bölgelerde sera iskelet ve çatısının daha dayanıklı yapılması gerekir. 

 

Sera kurulmak istenen yerin topoğrafik durumu, arazinin eğimi ve yönü, düz bir alanda veya vadide bulunuşu gibi koşullar seranın tipini etkiler. Örneğin düz alanlarda, blok seralar kolaylıkla yapılırken eğimli arazilerde oldukça zordur. 

 

Sera yapımı, büyük masraf gerektirir. Bu nedenle iiletmenin mali gücü önemlidir. işletmeci, mali gücü doğrultusunda, kuruluş maliyeti ve yıllık yapı gideri az olan plastik seraları veya kuruluş maliyeti daha fazla ancak verimi de aynı oranda fazla olan cam seraları tercih eder. 

 

Seralardaki işçilik maliyet giderleri, işletmenin alet ve ekipman olanaklarına bağlıdır. İşçiliğin elle yapıldığı işletmelerde işçilik gideri yüksek, işçiliğin makine ile yapıldığı işletmelerde ise işçilik maliyeti düşüktür. 

 

Seralar kurulurken ileride yetiştirilebilecek bitki türleri dikkate alınarak planlanmalıdır. Aksi takdirde ileriki dönemlerde problemler yaşanabilir. Örneğin, alçak boylu bitki yetiştirmek için kurulan basık seralarda daha sonra uzun boylu bitkileri yetiştirmek mümkün olmayabilir. Sera işletmelerinde başlangıçta tek bir sera yapılabilir. Ancak ileride üretim alanını genişletme zorunluluğu doğabilir. Bu nedenle sera tipi seçilirken planlanması aşamasında ilerideki büyüme ve gelişme olanakları göz önünde bulundurulmalıdır. 

 

Sera tipini belirlemede işletme sahibinin genel kültürü, tarımsal bilgisi, estetik görüşü ve gezip gördüğü yerlerdeki seralara ilişkin görgüsü etkilidir. Ülkemizdeki yetiştiriciler, sera tiplerini ihtiyaçlarına göre değil, genellikle yakın çevrede görüp beğendikleri sera tiplerine göre belirler.

 

 

 

Seracılık işletmesi için sera tipi seçilirken, sera planlanırken ve kurulurken şu genel ilkeler göz önüne alınmalıdır: Seralar, tarım işletmesi içindeki diğer yapılarla estetik bir görünüşte olmalıdır. Sera, bitki yetişmesine, sağlığına ve verimine en uygun çevre koşullarını sağlayabilmelidir. Seralar için ayrılan alanın büyüklüğü ve yeri, işletmenin ilerde uygulamayı planladığı seracılığa yeterli ve uygun olmalıdır. Seranın bölümleri ve kısımları i gücünün en verimli şekilde kullanılmasını sağlayabilmelidir. Sera yapı malzemelerinin sağlam, dayanıklı ve estetik bir görünüşü olmalıdır. Seraların sınıflandırılması genelde aşağıdaki şekilde yapılır:

 

Büyüklüklerine göre seralar

Kuruluş özelliklerine göre seralar

Yararlanılma durumlarına göre seralar

Hareketlilik durumlarına göre seralar

Örtü malzemelerine durumlarına göre seralar

İskelet durumlarına göre seralar

Çatı şekillerine göre seralar

İç ısılarına göre seralar

 

Kaynak: https://www.megep.meb.gov.tr/