Escherichia coli O104: H4 (STEC O104:H4) memelilerin alt bağırsaklarında yaşayan, E. coli bakterisinin ender görülen bir serotipidir. E. coli bakterisinin bir çok serotipinin varlığı hayvanlarda hastalık oluşturmamakta, hatta yararlı bakteriler arasında yer almaktadır; fakat bazı E.coli serotipleri insanlar için patojen olarak kabul edilmiştir. Bu serotiplere örnek olarak E. coli O157: H7 E. coli O121 ve E. coli O104: H21 verilebilir.
E.coli O157:H7 bakterisinin sebep olduğu EHEC, 2005 yılından itibaren ülkemizde de bildirimi zorunlu hastalıklar arasında yer almıştır.
Escherichia coli O104: H4 1982 yılında, iyi pişmemiş hamburgerden kaynaklanan bir kanlı ishal salgını sonucu yapılan araştırmalar sırasında keşfedilmiştir.
Escherichia coli O104: H4, E. coli O157’nin neden olduğu enfeksiyona benzer bir enfeksiyon enfeksiyon meydana getirir. E.coli O157:H7 en yaygın bilinen, Shiga toksin üreterek gastrointestinal hastalıklar ve ishale sebep olan E.coli serotipidir.
Enfeksiyon 5-10 gün içerisinde kendiliğinden vücuttan atılır. Bu süreç içerisinde antibiyotikler ve loperamide gibi antidiarrheal (ishal önleyici) ajanlar kullanılmamalıdır. STEC enfeksiyon belirtileri mide krampları, ishal (ki çoğu zaman kanlı) ve kusmadır. Ateş görülebilirse de, genellikle çok yüksek değildir. İshal 5-7 gün içerisinde düzelme göstermektedir; fakat bazı hastalarda ishalin başlamasından 7 gün sonra gelişen HUS (Hemolitik Üremik Sendrom) görülmektedir. HUS belirtileri ise, yorgun hissetme, cilt ve membranlarda anemiye bağlı pembelik kaybı ve idrara az çıkmadır. Bu enfeksiyondan etkilenen kişilerde daha ciddi semptomlar da görülebilir. Bunlar arasında bakteri toksininin sebep olduğu kanlı diare ve böbrek yetmezliği sayılabilir. Hasarlar daha ciddi durumlarda kalıcı olabilir; hatta enfeksiyon ölümle sonuçlanabilir.
Pek çok salgında olduğu gibi, Escherichia coli O104: H4’den de en çok etkilenen grup çocuklardır. Erişkenlerde ise kadınlar bu enfeksiyondan daha fazla etkilenmektedirler.
Escherichia coli O104: H4 serotipinin en kötü özelliklerinden biri antibiyotiklere dirençli bir yapısının olmasıdır. Pek çok antibiyotik sınıfına direnç gösteren bakteri, aynı zamanda, pek çok farklı ilaca da dirençlidir. Bakterinin salgıladığı zehir . E.coli O157:H7’nin zehirine benzemekle birlikte, salgılanan zehir miktarı daha fazladır. Antibiyotik kullanımı, bazı vakalarda durumun daha da kötüye gitmesine sebep olabilir. Bu gibi durumlarda diğer enfeksiyonlar (menenjit, septisemi gibi, aslında antibiyotikler ile tedavi edilen hastalıklardır) görülebilir.
Escherichia coli O104: H4 serotipinin sebep olduğu enfeksiyonlar için riskli gıdalar arasında çiğ sebzeler ve yeterince pişirilmemiş etler bulunmaktadır. EHEC dahil, su ve besinler ile bulaşan hastalıklardan korunmak için alınması gereken bazı basit ama çok önemli önlemler bulunmaktadır:
· Yemeklerden önce eller bol su ve sabun ile yıkanmalıdır.
· Süt, et ve ürünleri, yeterince pişirildikten sonra tüketilmelidir.
· Çiğ sebze ve meyveler, tüketilmeden önce iyice yıkanmalıdır.
· EHEC salgınları olan ülke ve şehirlere, son iki hafta içerisinde seyahat eden ve hastalıktan şüphe duyanlar, en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir.
Bakterinin 2011 yılı içerisinde meydana getirdiği salgın dolayısıyla yeni gündeme gelmesi söz konusu olup, hakkında bilim adamlarının henüz bilmedikleri pek çok ayrıntı bulunmaktadır. Her yeni enfeksiyonda olduğu gibi bilim adamlar bir yandan etkilenen insanları iyileştirmeye çalışırken, diğer yandan yeni salgınları engellemek ve etken mikroorganizmayı daha iyi tanıyarak, etkin bir tedavi geliştirebilmek için gece gündüz çalışmaktadırlar.