Kanatlılarda İshal Etkenleri

---

8400 kez okundu

5 yıl önce eklendi

@import url(https://diatek.com.tr/CuteSoft_Client/CuteEditor/Load.ashx?type=style&file=SyntaxHighlighter.css); @import url(https://diatek.com.tr/CuteSoft_Client/CuteEditor/Load.ashx?type=style&file=SyntaxHighlighter.css); Kanatlılarda ishal, etkenlerine bağlı olarak farklılık gösterir ve verim kayıplarına neden olur. Sebepler saptanırken tavuklar yeterince gözlenmeli, klinik bulgular ile beraber yaşam koşulları da değerlendirilmelidir.

Böbrek hasarı: Burada dikkat edilmesi gereken bir husus ishalin kaynağının belirlenmesidir. İshal ile böbrek hasarı sıklıkla karışan durumlardır. Bunu açıklayacak olursak, hasarlı böbrek büyük orana idrar üretir. Dışkılamadan önce gaitaya karışır ve mevcut atık normalden daha da sulu bir kıvama gelir. Aslında daha fazla idrar atılımı olmuştur ancak bu durum dışarıdan bakıldığında ishal olarak değerlendirilir.

Koksidiyozis: 10 haftadan küçük kanatlılarda görülen, kanlı ishale neden olan ve bazı durumlarda ölümle sonuçlanabilen önemli bir hastalıktır. Eimeria ya da İsospora türündeki protozoanların bağırsak mukozasını yıkımı sonucu meydana gelir.

Paraziter hastalıklar: Nadiren ishale neden olurlar ancak büyük yoğunluklarda bulunduklarında bağırsakta hasar meydana getirip sekonder bakteriyel enfeksiyonlara neden olurlar. Dışkının düzenli olarak paraziter kontroller ile değerlendirilmesi gerekir.

Virüsler: Başlıca Adenovirüs ve Rotavirüsler sindirim sisteminde hasar yaratarak sekonder bakteriyel ishallere neden olur. Şöyle ki, virüs bağırsak epiteline zarar verdiği zaman zararlı bakterilerin kontrol edilemeyecek düzeyde gelişmesine neden olur. Tedavide direk virüse etki edilemez ancak bağışıklık sisteminin güçlendirilmesiyle vücut direncinin artması sağlanabilir.

Bakteriler: Genel olarak sindirim sistemindeki yararlı ve zararlı bakterlerin dengesinin bozulmasından meydana gelir. Ancak çoğunlukla gözlenen çeşidi, Clostridium türünün sebep olduğu Clostridial enfeksiyonlardır. Pek çok vakada bağırsak duvarı oldukça şiddetli zarar görür. Bakterilerin kana geçmesi ile septisemi meydana gelir. Bunun dışında şu sebeplerden dolayı da ishalin gelişimi gözlenir:

– Sindirim sisteminde hasar yaratabilecek her türlü patojen mikroorganizmalar
– Ani rasyon değişimleri ile bakteriyel florada meydana gelen değişimler
– Kirli su tüketimi ile zararlı bakterilerin alınması sonucu
– Küflü yemlerin tüketimi ile fungal toksinlerin alınması

Hatalı rasyonlar: Rasyondaki besinlerin hayvanın yaşam koşullarına uygun yeterli ölçüde, enerji ihtiyacını karşılayabilecek şekilde düzenlenmesi gerekir. Rasyonda bulunan yüksek seviyedeki protein ürat atılımını arttıracak bu da kıvamsız dışkıya neden olacaktır.

– Besinlerin absorbsiyonun azalması ile tavuklar letarjik hale gelirler ve kilo kaybederler.
– Bağırsağın su emilimi yeterli olarak gerçekleşemediği için dehidrasyon meydana gelir. Bu bazı vakalarda ölümcül olabilir.
– Pek çok olayda hasarlanan bağırsak duvarı bakteri geçişine neden olur. Bu geçiş ile beraber etkenler kana geçerek septisemiyi meydana getirir.
– Bunun yanı sıra altlıkların ıslak oluşu ve tüyle kontaminasyon da ishale neden olabilir.

Görüldüğü üzere beslenme ve barınma koşulları da en az patojen mikroorganizmalar kadar önem taşır.

İlk etapta tavuklarda dışkı muayene yöntemleri ile dışkıda parazit olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bunun yanı sıra dışkıda kan tespit edilmesi koksidiyoz açısından gereken değerlendirmelerin yapılması bakımından önemli bir bulgudur. Hayvanın görünümü üzerindeki yaklaşımlarda bize önemli bilgiler verir. Bu yüzden tavuklar letarji, dehidrasyon ve zayıflık yönünden kontrol edilmelidir. Eğer beslenme normalse şu hususların üzerinde durulması gerekir;

– Her zaman temiz su tüketimi gerçekleşmelidir.
– İyi ve kaliteli yemlerle beslemek gerekir.
– Yemlerin depolama ve saklanmasında en uygun koşullar sağlanmalı, tarihi geçen yemler kullanılmamalıdır.