Bir önceki yazı dizimizde çiğ sütün üretiminde hayvanların barındığı alanları ve sağım alanlarının hijyenine, veteriner ilaç kullanımı ve haşere kontrolünü incelemiştik. (Önceki yazıya ulaşmak için lütfen tıklayınız.)

 

Bu yazıda ise sağım hijyeni, sütün depolanması, taşımada dikkat edilecek unsurlar gibi konulara değineceğiz. 

 

 

 

Sağım, hijyenik koşullarda gerçekleştirilmelidir.

Sağımdan önce hayvanın meme, memebaşı, kasık, böğür ve karnının temizliği yapılmalıdır. 

Sağımda kullanılan alet ve ekipmanların temizlik ve dezenfeksiyonu yapılmış olmalıdır.

Temizleme ve sağım sırasında meme ve memebaşı dokusuna zarar vermekten kaçınılmalıdır.

Hayvan dışkısı veya tozun, sağım ekipmanı ve sağım çevresine bulaşmasını önlemek için hayvanların yemlenmesi, hayvanların altlıklarının uzaklaştırılması gibi işlemler sağım öncesinde yapılmamalıdır.

Hastalık klinik semptomları gösteren veya süte kalıntısı geçen ilaçların uygulandığı hayvanlar ayrılmalı ve ayrı sağım ekipmanı kullanılarak veya elle sağılmalı ve elde edilen sütler insan tüketiminde kullanılmamalıdır.

Sağımı yapan kişi, sağılan hayvanların durumlarını dikkatli olarak gözlenmeli; duyusal ve fizikokimyasal belirtiler yönünden her bir hayvanın sütünü kontrol etmeli; hayvana ait kayıtları (özellikle ilaç uygulanmış hayvanların belirlenmesi için) incelenmelidir. Anormal bir durumda süt tüketime sunulmamalıdır.

Her bir meme başından gelen ilk süt, sütün güvenliği ve kalitesinin etkilenmediği görülene kadar atılmalı veya ayrı toplanmalı ve insan tüketiminde kullanılmamalıdır.

 

 

Sütle temas edecek olan bağlantı cihazları dahil tüm sağım alet ve ekipmanı; süt için bulaşma kaynağı olmayan, korozyona dirençli, insan sağlığı açısından tehlike yaratmayan, sütün duyusal özelliklerini olumsuz yönde etkilemeyen, kolay temizlenebilen ve dezenfekte edilebilen yapıda ve özellikte tasarlanmalı ve imal edilmeli, düzenli olarak temizliği ve bakımları yapılmalıdır. 

  

 

 

 

Sağımda kullanılan sütle temas eden alet ve ekipman kullanımlarını takiben hemen temizlenmeli, dezenfekte edilmeli ve uygun koşullarda muhafaza edilmelidir.  Üretici talimatında durulama gerekmediğinin belirtildiği durumlar hariç olmak üzere, temizlik ve dezenfeksiyon sonrasında alet ve ekipmanlar durulanarak tüm deterjan ve dezenfektan kalıntıları uzaklaştırılmalıdır.

 

Sağımı yapan kişi uygun temiz kıyafet giymelidir. Sağımı yapan kişi sağımdan önce elleri ile bilek ve dirsek arası kollarını yıkamalı ve sağım boyunca temiz tutmalıdır. Bu amaçla, sağım yerinin yakınında sağımı yapan  kişinin elini ve kolunu yıkayabileceği uygun lavabo ve dezenfektan bulunmalıdır.

 

 

 

Sütün soğutulduğu veya depolandığı yerler, depolama tankları, güğümler ve diğer ilgili ekipman, bulaşma riskini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve inşa edilmelidir.

Kolay temizlenebilecek ve dezenfekte edilebilecek nitelikte zemin ve duvarlara sahip olmalıdır.

Korozyona karşı dirençli olmalıdır.

Sıvı atıkların kolay drene edilebileceği zemine sahip olmalıdır. 

Uygun havalandırma ve aydınlatma koşullarına sahip olmalıdır. 

Tuvalet ve gübrelikler gibi, tüm bulaşan kaynaklarının ayrımı yapılmalıdır. 

Bağlantı cihazları kolayca yıkanabilen,  temizlenebilen ve dezenfekte edilebilen özellikte olmalıdır. 

Uygun süt soğutma ekipmanlarına sahip olmalıdır. 

Haşereler gibi olumsuz dış etkenlere karşı korunmalıdır. 

Depolama tankları ve güğümler, sütte bulaşmaya neden olabilecek zararlı herhangi bir maddenin depolanmasında kullanılmalıdır.

Depolama tankları ve güğümler düzenli olarak yeterli sıklıkta temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. 

 

Sütün depolandığı alanda havadaki mikroyolojik organizmaları etkisiz hale getirmek için Hysafe Air cihazını kullanabilirsiniz. 

 

 

 

 

 

Sağımdan hemen sonra süt, sütün kalitesine olumsuz etkisi olmayan temiz bir yerde toplanmalı ve eğer süt sağımdan sonra 2 saat içinde toplanmayacaksa 8C'ye, günlük toplanacaksa 8C'nin altına, günlük toplanmayacaksa 6C'nin altına soğutulmalıdır.

Süt, sağımdan sonra iki saat içinde işleme ve üretim tesisine ulaştırılmazsa, işleme ve üretim tesisine taşınırken sıcaklığın 10C'yi geçmemesi sağlanmalıdır. Ancak, sağımdan sonra iki saat içinde ulaştırılacaksa soğutma yapılmayabilir. 

 

 

 

Toplama merkezi, sütte bulaşmayı önleyen bir şekilde tasarlanmalı ve iyileştirilmelidir. Sütü soğutmak için soğutma ekipmanları veya uygun ekipman olmalı, eğer süt toplama merkezinde depolanıyorsa, soğuk depolama teçhizatlarına sahip olmalıdır. Eğer süt depolama merkezinde arındırılıyorsa seperatör veya sütü fiziksel arındırmaya uygun başka aletler olmalıdır. 

Sütün hijyeninin olumsuz yönde etkilenmemesi için toplama merkezine personel ve araçların girişinde yeterli önlemler alınmalıdır. Özellikle toplama merkezine giriş, gübre ve silaj temiz olmalıdır. 

Süt toplama/taşıma işlemleri, hastalığa neden olan patojen mikroorganizmaları süte geçirme riski olan kişiler tarafından yapılmamalıdır.

Süt toplayıcısı / taşıyıcısı, sütte bozulma veya kokuşma belirtilerinin bulunmadığının tespiti için her bir üreticinin sütünü kontrol etmelidir. Sütte bozulma veya kokuşma varsa süt toplanmamalıdır.

Süt hijyenik koşullar altında toplanmalıdır.

Süt toplayıcısı / taşıyıcısı süt işletmesinde, üretim yerlerine girmelidir. Süt işleme alanları veya işlenmiş süt ürünleri ile uğraşan personelle direkt temasa geçmeden, sadece ilgili süt işletmesi personeli ile iletişim kurmalı, süt numunelerinin dağıtımı, giyinme, dinlenme molası vs. için gerekli iznin verilmesi konularında kurallar belirlenmelidir.

 

 

Sütle temas eden toplama ve taşımada kullanılan güğüm, tank, tanker vs. düzgün kolay temizlenebilen, dezenfekte edilebilen, korozyona dirençli ve insan sağlığı açısından tehlike yaratmayacak, sütün duyusal özelliklerini olumsuz yönde etkilemeyecek ve süte madde geçişinin olmadığı malzemeden yapılmış olmalıdır. 

 

 

Süt taşıma tankerleri (süt boşaltım alanı, vanalar vs. dahil) sütün bulaşmasını önlemek için yeterli sıklıkta temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Dezenfeksiyon sırasında tankerler ve güğümlerde dezenfektan kalıntıları çok iyi akıtılmalıdır. 

Çiğ süt toplama ve standardizasyon merkezlerine, süt işleme veya üretim tesislerine naklinde kullanılan tanklar, her sevkiyattan sonra veya art arda yüklemeler arasında çok kısa boşluklar olduğunda, her bir sevkiyat serisinden sonra temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. 

Süt taşıma tankerleri süt dışında başka maddelerin taşınmasında kullanılmamalıdır.

 

 

 

 

Taşıma sıcaklığı ve süresi, sütün güvenilirliği ve kalitesi üzerine olumsuz etkileri önleyecek şekilde süt işletmesine veya toplama/soğutma merkezine sütün taşınmasına uygun olmalıdır. 

Süt, sağımdan sonra 2 saat içinde işleme ve üretim tesisine ulaştırılmazsa işleme veya üretim tesisine taşınırken, sıcaklığın 10C'i geçmemesi sağlanmalıdır. Eğer sağımdan itibaren 2 saat içinde ulaştırılabilecekse soğutma yapılmayabilir. 

Hytech Slide alet, ekipman, personel gibi tüm yüzeylerden (katı/sıvı) mikrobiyolojik analiz yapmanızı sağlayan bir üründür.

 

Hijyen analizlerinizde Hazır besiyerlerimizi güvenle kullanabilirsiniz. 

 

Kaynak:

"Çiğ Süt Üretimi İyi Hijyen Uygulamaları Rehberi" Rehber No:6,2010