Dünyada ve ülkemizde beslenmedeki önemi gittikçe artan ürünlerden biri de mantardır. Doğada kendiliğinden yetişebilen mantar türlerinin toplanıp tüketiminin yanı sıra değişik mantar türlerinin kontrollü şartlarda üretimi gerçekleştirilmektedir.

 

Mantar yetiştiriciliğinde verim ve kaliteyi etkileyen en önemli faktörlerden biri uygun bir kompost hazırlanmasıdır. Kültür mantarı gelişimi için gerekli olan ihtiyaçlarını bu kompost materyalinden sağlamaktadır. Kompostun uygun olması verim ve kaliteyi etkilemekle birlikle üretimde de karlılığı beraberinde getirmektedir.

 

Kompost hazırlanır. Böcek yumurtaları gibi zararlıları uzaklaştırmak için pastörizasyon yapılır. (8 saat 58C).  Kompost tamamen hazır olduğunda mantar miselyumları komposta eklenir.  Kompost hazırlığından hasada kadar olan süre yaklaşık 12 haftadır. 

 

 

 

Eskiden at gübresinin ham materyal olarak kullanılmasıyla yapılan kompost hazırlama işlemi, günümüzde at gübresi temininin zor olmasından dolayı artık buğday sapı, çeltik veya çavdar sapı gibi materyallerin kullanıldığı sentetik kompost hazırlama şeklinde yapılmaktadır.

 

 

Kompost hazırlığında sıcaklık artışına paralel olarak termofil mantarlarla birlikte termofil bakterilerinden Pseodomonas türleri ve Bacillus türleri gibi bakteriler görev alırlar. Bu şekilde mikroorganizma faaliyeti ile birlikte organik maddelerin parçalanma işlemi gerçekleşmektedir.

 

 

Bitki büyümesini arttırıcı bazı bakteriler (rhizobakteriler) de mantar üretiminde komposttaki organik maddenin parçalanmasını sağlar. Acinetobacter Alcaligenes, Arthrobacter, Azospirillium, Azotobacter, Bacillus, Beijerinckia, Burkholderia, Enterobacter, Erwinia, Flavobacterium, Rhizobium ve Serratia cinsleri içinde yer alan bazı bakteriler bitkilerde verimi ve ürün kalitesini arttırır.

 

 

Komposttaki bakteriler üzerine çeşitli verimlilik çalışmaları yapılmıştır. Bunlardan bazıları şöyledir:

 

Gerek kompost içerinde doğal olarak bulunan gerekse sonradan komposta ve örtü toprağına inokule edilen farklı bakteri ırklarının mantar gelişimi üzerine etkileri farklılık göstermiştir.

 

Bir çalışmada Agaricus bisporus da verim vermeye başlamasından sonra toplam bakteri miktarında önemli bir artış olduğunu ve en fazla miktarın ikinci flaştan sonra meydana geldiğini belirlemişlerdir.

 

Fluorescent pseudomonas miktarının da örtü toprağı seriminden sonra şapka oluşumuna kadar (verime başlama) arttığı ve ikinci flaştan sonra bir artış veya azalma göstermediğini tespit etmişlerdir.