Küçük taneli katı gıda maddelerinde kullanılan renk ayıklama
sisteminde temel olarak, homojen renkte, yabancı madde bulunmayan ve üretim
basamaklarından kaçan yan ürünlerin renklerindeki farklılıklar baz alınarak
ayrılmasında kullanılmaktadır.
Sistem temel olarak mikroprosesör kontrol ekipmanlarının
yardımı ile, yüksek hızda geçen maddeleri renklerine göre ayırmaktadır.
Elektronik renk seçme makineleri renk esasına göre çalışmaktadır.
Rengine Göre ayıklama makinesinin tahıl ve bakliyatlarda
kullanılmasının sektöre birçok faydası vardır. Bunlar:
Tahıl ve bakliyattan yabancı tohumların uzaklaştırılması
sağlanacaktır.
Taş ayırıcıdan kaçan küçük taş parçacıkları uzaklaştırılmış olacaktır.
Homojen renkte tahıl ve bakliyat elde edilmiş olacaktır.
Temiz ürün elde edilmiş olacaktır.
Pazarlama konusunda firmalara kolaylık sağlayacak ve piyasalardaki mevcut
ürünlerden daha kaliteli bir ürün elde edilecektir.
Teknolojik sistemin kontrol kolaylığı açısından işletmenin rahatlığını
sağlayacaktır.
Hammadde alımında esneklik sağlanabilecektir.
İnsan sağlığı için zararlı olabilecek, yabancı ot ve bitki tohumlarının uzaklaştırılması
sağlanacaktır.
Kuru Bakliyatları ve
Tahıl Tanelerini Elle Ayıklama
Elle seçme işlemi 5 ile 7 metre arasında değişen uzunluklardaki
seçme bandının her iki tarafına oturan seçmeciler tarafından yapılır. Rengine
göre ayıklama makinesinden çıkan ürünler seçme bandına düşer ve bantta
ilerlemeye başlar. El seçmesi yapan işçiler ürün içindeki yabancı madde ve
bozuk taneleri seçerler ve seçtiklerini yanlarındaki kovalarda veya torbalarda
biriktirirler.
Seçme bandında çalışan görevlilerin ürün içindeki istenmeyen
maddeleri daha iyi görebilmeleri için makinede aydınlatma tertibati
bulunmaktadır. Hız kontrol sistemi ile makineyi istenilen devirde ayarlamak
mümkündür.
Elle Ayıklamada
Dikkat Edilecek Kriterler
El hijyeni çok önemlidir. Eller iyice temizlenmiş
olmalıdır.El dezenfektanı kullanılmalıdır.
Seçme bantlarında el seçmesi yapan işçiler temiz iş giysileri giymeli ve ürünün
içine saç ve diğer yabancı maddelerin düşmesini önlemek için hijyenik başlık
kullanmalıdır.
Portör muayeneleri ve sağlık kontrolleri periyodik olarak yaptırılmalıdır.
Elinde açık yarası olan personel, ürünle temasın olduğu alanlarda çalıştırılmamalıdır
veya elini mavi bantla kapamalıdır.
Ürünün içindeki bozuk tane, çöp, taş…vb.lerin dikkatlice seçilmelidir.
Ürünün
kalite değerini yükseltmek için disiplinli ve titiz çalışılmalıdır.
Ürünün müşterinin isteklerine uygun kalitede olması ve müşteri şikayetlerinin
olmaması için çalışma esnasında dikkatli ve titiz davranılmalıdır.
Seçme bandında ayrıca üründe bulunana yabancı maddeleri kısmen ayırıcı elekler
ve metalleri tutan mıknatıslar mevcuttur. Bunların ayarları kontrol
edilmelidir.
Elle Ayıklamayı etkileyen
faktörler
Ürünün banda geldiğinde kirli olması, seçimdeki verimi
olumsuz etkiler.
Işık: Işıklandırma ayarı yapılmalıdır. Aydınlatma iyi olmalıdır.
Floresanlar
mutlaka muhafaza içinde olmalıdır. (Hem kırılma ve cam kırıklarının ürüne karışmasını
önlemek, hem de ışığın direkt el seçmesi yapan işçilerin gözüne gelmesini
önlemek için)
Hız Ayarı : Ürünü banda geçirdikten sonra band sürekli
kontrol edilmelidir. Hız ayarı uygun olmalıdır. Bantın akış hızı önemlidir. Çok
hızlı olmamalıdır. Ürünün net görülebileceği hızda olmalıdır. Bandın hızı
ürünün kirliliğine göre ayarlanmalıdır. Banda giren ürün kirli ise hız
düşürülmelidir.
Band ayarları: Banda
oturmadan önce gerekli ayarlar yapılmalıdır. Bandın yüksekliği ile
oturacakların yüksekliği uyumlu olmalıdır. Ürünü seçen personel sayısının az olması ve
tecrübesiz olması olumsuz etkiler. Tecrübeli personelle ve yeterli personelle
yapılan seçim ürün çıktısını olumlu etkiler. Ürün seçimi esnasında makinenin
arıza yapması elle seçimi etkileyen olumsuz faktörlerdendir.Bunun için seçme
bandının bakımı zamanında ve yetkili kişilerce yapılmalıdır. Seçme bandının, seçme masasının ergonomik
tasarımı seçmeyi olumlu etkiler. Bozuk
ürün kanalı olmalıdır.
Kaynak: https://www.megep.meb.gov.tr/