Mikrobiyolojik Tanımlar

20671 kez okundu

6 yıl önce eklendi

Halofilik bakteri/Halophilic: Tuz sever. Yüksek tuz (Sodyum klorür-NaCl) konsantrasyonunu seven.  Gelişmesi için tuzlu ortama ihtiyaç duyan. Örneğin, deniz ürünleri kaynaklı gıda zehirlenmesine yol açabilen Vibrio parahaemolyticus, sindirim kanalında rahatsızlıklara neden olan tipik bir halofilik bakteridir.

Halotolerant: Yüksek tuz konsantrasyonuna dayanıklı. Fazla tuzlu ortamlarda dahi canlılığını koruyabilen.

Ozmofilik/Osmophile: Yüksek şeker konsantrasyonunu seven. Özellikle mayalar ozmofil canlılar olup, bakterilerin gelişimi için müsait olmayan düşük su aktivitesindeki şekerli ortamlarda raatlıkla gelişebilirler. Bakteriler 0.9 aw (su aktivitesi) altında gelişemezken, ozmofilik mayalar 0.6 aw değerlerinde dahi gelişim gösterebilirler.
Ör. Saccharomyces rouxii,  şekerli gıdalarda (şekerli meyve suları ve meyve konsantreleri, şeker şurupları, bal ve reçellerde) bozulma oluşturan bir mayadır.

Psikrofilik/Psychrophile:  Serin-soğuk sever. 15 derece santigrad (15°C) altındaki sıcaklıkları seven ve bu sıcaklıklarda gelişebilen. Pseudomonas gibi mikroorganizmalar, soğukta veya buzdolabı koşullarında muhafaza edilen gıdalarda bozulmalara neden olur. Isıya karşı hassas olup klasik pastörizasyon ve hatta termizasyon işlemi ile dahi ölürler. Ne var ki salgıladıkları proteinaz (proteinleri parçalayan) ve lipaz (lipidler yani yağları parçalayan)  enzimleri ısıya karşı çok dayanıklı olup başta süt ve süt ürünleri olmak üzere önemli sorunlara sebep olabilmektedirler. Psikrofiller ile ilgili laboratuvar çalışmalarında inkübasyon sıcaklığı +7°C'dir.

Psikrotrof/Psychrotroph:  Aslen mezofil karakterli olduğu halde, psikrofil sınırlarında da gelişebilen; soğuğa dayanıklı, psikrotolerant. Yersinia enterocolitica, Listeria monocytogenes, Pseudomonas fluorescens gibi bakteriler.
Psikrotroflar ve psikrofilik bakteriler ısıya karşı dayanıksızdır. HTST pastörizasyon normlarında (72°C, 15 saniye) ve dahi termizasyon (çiğ süte uygulanan ön ısıl işlem; 60-69°C, 15 s) sırasında ölürler. Ne var ki salgıladıkları extracellular (hücre dışı) proteinaz, lipaz ve fosfolipazlar ısıya son derece dayanıklıdır. Bazı enzimleri 140°C'de 1 dakikalık ısıl işlemle dahi inaktive edilemez  ve UHT işleminden geçmiş ürünlerden izole edilebilir.

Mezofil: Ilık sıcaklıkları seven. Mayalar, Escherichia coli ve çoğu mikroorganizma mezofil karekterlidir. Mezofiller ile ilgili çalışmalarda inkübasyon sıcaklığı  25-40°C'dir.

Termofil/Thermophile: Yüksek sıcaklıkları (45°C üzeri) seven mikroorganizmalar. Bacillus stearothermophilus gibi termofiller ısıl işlem gören ürünlerde sorun yaratabilmektedirler. Termofilik organizmalar ile ilgili çalışmalarda inkübasyon sıcaklığı genel olarak 55-60°C'dir. Pastörize edilmiş ürünlerde vejetatif formda ve sporlarıyla hayatta kalabilirler.

Termostabil/Thermostable:  Sıcaklık değişimlerine dirençli, termotolerant. Yersinia enterocolitica  0–44°C gibi geniş bir sıcaklık aralığında gelişebilir.

Mikroaerofilik bakteriler/Microaerophiles: Gelişim atmosferinde çok düşük miktarda Oksijene ihtiyaç duyan. Ortamda mutlaka %5 oranında Oksijen olmalı.
Campylobacter jejuni gibi.

Fakültatif Bakteriler/Facultative (Facultative anaerobic microorganism): Hem oksijenli hem de oksijensiz ortamda yaşamını sürdürebilen canlılar. Oksijen varlığında aerobik solunum yaparken oksijensiz ortamlarda da yaşamaya devam ederek fermentasyona neden olurlar.

Staphylococcus (Gram pozitif), Escherichia coli (Gram negatif), Corynebacterium ve Listeria (Gram pozitif) gibi.

In vivo:  Genellikle, tam anlamıyla bir canlı organizmayı kullanarak yapılan deneylerdir.  "Canlı içinde, canlı bünyesinde" demektir. Hayvan testleri ve klinik denemeler, in vivo araştırmaların iki formudur.

In vitro: Canlı organizma üzerinde değil, kontrollü bir çevrede gerçekleştirilen deneyler.  (Test tüpü veya Petri kutusu gibi.) Latince anlamı "cam içinde" demektir. "Hücrelerin, dokuların, organların ait oldukları organizmaların dışında yapay ortamlar içinde yetiştirilmeleri veya bulunmaları" demektir. Hücre biyolojisi incelenirken çoğu araştırma bu şekilde yürütülür;  gerekirse daha sonra  in vitro çalışmalara geçilir.