Sık tüketilen siyah çay, Camellia
sinensis (Linnaeus) O. Kuntze türünün yaprak, tomurcuk ve yumuşak
dallarından etkili oksidasyon ve kurutma yoluyla üretilir. Üretim aşamaları
sırayla; soldurma, kıvırma, oksidasyon, kurutma ve tasniftir.
Çay Üretim Aşamaları
Soldurma işleminde sıcak hava ile su buharlaştırılarak çay
yaprağı kıvırma işlemi için uygun hale gelir. İdeal soldurma sıcaklığı 32 C'dir.
Kıvırma işleminde yaprak çeşitli imalat makineleriyle ezilerek öz suyu tüm
yaprak yüzeyine yayılır. Çay yaprağında bulunan kimyasal bileşiklerin oksijenli
ortamda uygun sıcaklıkta bekletilmesiyle oksidaz enzimi çayda oksidasyon
işlemini gerçekleştirir. Çayda kaliteyi en çok etkileyen aşama oksidasyon
aşamasıdır. Kıvrılan ve fermente olan yaprakların fırınlanarak nem oranını
düşürmeye kurutma aşaması denir. Çayı daha uzun süre taze tutmak için kurutma
işlemi yapılmalıdır. Ambalajlamaya hazır hale gelen çaylar standarda uygun
şekilde tasnif edilmelidir. Gerek fırın çıkışında gerekse tasnifin çeşitli
aşamalarında kurutulmuş çaylar lif tutucularından geçirilerek lif ve çay
çöplerinden ayrılırlar.
Türk fabrikalarında çaylar Amerikan bezinden yapılmış torbalar ve mukavva
kâğıdından yapılmış arasında alüminyum folyo bulunan torbalar içinde muhafaza
edilir. Üretilen çaylar içte bez, dışta naylon olmak üzere ikili ambalaj
şeklinde torbalanır. Ürün izlenebilirliğini sağlamak üzere iki torba arasına
üretim tarihi, saat ve nevisini (çeşit) belirten tanımlayıcı bir etiket konur.
1. nevi 32 kg, 2. nevi 27 kg, 3. nevi 21 kg, 4. nevi 35 kg, 5. nevi 29 kg, 6.
nevi 22 kg, 7. nevi 35 kg, net olarak standart hale getirildikten sonra
paketleme tesislerine getirilmek üzere kuru çay ambarlarına alınır.
Türkiye de genel özellikleri aynı olmasına karşın farklı
özel sektörlerde farklı isimlerde sınıflandırılma olmaktadır. ÇAYKUR’un kabul
etmiş olduğu ve uyguladığı sınıflandırmaya göre üretilen nevi çaylar genellikle
imalat kırığı ve kırık (kırmadan geçen) çaylar olmak üzere 2 sınıfta
toplanmaktadır. Kurutmalardan çıkıp
tasnife gelen ve her hangi bir kırma işlemine tabi tutulmadan elenen çaylara
imalat kırığı çaylar denir. Midilton
eleği ile 8 ve 10 numaralı pakka eleklerinin üzerinde kalan çayların mekanik
olarak kırılıp, tekrar elenmesi sonucu elde edilen çaylara kırık çaylar
(kırmadan geçen) denir. Ayrıca 30 numara tasnif eleğinin altında kalan 7 nevi
çaya toz çay denir.
İmalat Kırığı Çay Tipleri:
1. nevi (OF) Orange Fannings.: Çok ince, altınbaşlı imalat
kırığı çay
2. nevi (BOP1) Broken Orange Pekoe.: İnce, altınbaşlı ve
kıvrım çay
3. nevi (OP) Orange Pekoe.: Az altınbaşlı kıvrım çay. Kırık
(Kırmadan Geçen) Çaylar
4. nevi (F) Fanning.:
Çok ince kırık çay
5. nevi (BOP2) Broken Orange Pekoe: İnce kıvrımlı kırık çay
6. nevi (BP) Broken Pekoe:. Kalın kıvrımlı kırık çay.
7. nevi (D) Dust:. Toz çay
Çay işleme aşamalarında raf ömrü için en çok dikkat edilmesi
gereken aşama kurutma aşamasıdır. Kurutma fırınlarında nem miktarının istenen
sınırlar içinde tutulmasına özen gösterilmelidir. Kurutulmuş çayda kalan veya depolama
aşamasında uygun koşullar olmadığı için yeniden oluşan nem çayda rutubet etkisi
yaratır. Bu aşamada çayda istenmeyen mikroorganizmaların gelişimi
gerçekleşebilir. Çay ambarlarında higrometre ile ortam nemi ölçülmelidir.
Ortamda Diatek tarafından satın
alabileceğiniz HySafe Air cihazı
kullanmak havadaki mikroorganizmaları etkili bir şekilde azaltır.
Hysafe Air hakkında bilgi için TIKLAYINIZ.
Çayda Yapılan
Mikrobiyolojik Analizler
Küf – Maya Analizi Siyah ve Yeşil Çay FDA/BAM 2001
Salmonella spp. Analizi Siyah ve Yeşil Çay ISO 6579/2002
Koliform Analizi ( Toplam Koliform , Fekal Koliform, E.Coli)
Siyah ve Yeşil Çay FDA / BAM 2002
Çay analizlerinde kullanacağınız tüm besiylerleri ve analiz
malzemelerini (Minkübatör, plastik malzemeler, laboratuvar tezgahı vs.) Diatek tarafından edinebilirsiniz.
Kaynak: https://megep.meb.gov.tr/