Zeytin dünya üzerinde kuzey ve güney yarım kürede belirli paraleller arasında doğal yayılma alanı bulur. Akdeniz iklimine adapte olan
zeytin ağaçlarının %98‟i Akdeniz Havzasında bulunmaktadır. Dünya üzerinde
yaklaşık olarak 1000 çeşit zeytin bulunmaktadır. Bu zeytinler sofralık ve
yağlık olarak değerlendirilmektedir. Çekirdeği küçük, meyve eti fazla, sert ve
aynı zamanda meyvesi büyük olan çeşitler daha çok sofralık olarak
değerlendirilirken, meyvesi küçük, çekirdeği büyük ve meyve şekli bozuk olan
zeytin çeşitleri ise yağlık olarak değerlendirilmektedir.
Zeytin üretiminin en ağır işçiliği hasat dönemidir. Hasat
zamanını çok iyi tespit etmek gerekir. Zeytin toplama zamanı bölge ve iklim
şartlarına göre farklılık gösterir.
Sofralık yeşil zeytin hasadı meyve kabuk renginin koyu
yeşilden açık yeşile döndüğü ve hafif sarardığı zaman başlar. Meyve kabuğu
rengine pembe düşünceye kadar devam eder. Pembeleşmeden hasat bitirilir.
Sofralık siyah zeytin hasadı meyve kabuk rengi siyaha
döndükten sonra, meyve eti renginin koyu kırmızı tona ulaşması ile başlar.
Hasadı yapılan zeytinler en kısa zamanda işletmeye
nakledilmelidir. Toplanan zeytinler
büyük yığınlar halinde veya çuvallarda bekletilmemelidir. Nakiller, sağlam ve
fazla derin olmayan plastik veya ahşap kasalarda yapılmalıdır. Kasalar zeminden 3 -5 cm yüksek yapılmalıdır.
Türk Standartları Enstitüsü'nün sofralık zeytin ve
zeytinyağı üretimi ile ilgili hazırlamış olduğu standartlar (TS 341-774)
bulunmakta, fakat uyulması zorunlu olmadığından üretimin kalitesi şirket
yapısına ve anlayışına göre farklılıklar göstermektedir.
Zeytin üretimi nasıl
olmalıdır?
Zeytinler işletmeye kabul edilir, büyüklüklerine göre
ayrılır, tartılır. Zeytin içindeki yabancı maddeler ve işlemeye uygun olmayan
daneler ayrıştırılır. Zeytin miktarına göre gerekli salamura miktarı
hesaplanır, hazırlanır. Zeytinlerin tatlanmaları tamamlanınca hemen piyasaya
verilecekse ozmos sonucu ortamın tuz konsantrasyonu en çok % 10 civarında, pH
ise 4,5’un altında tutulmalıdır. Fermantasyonunu tamamlayan zeytinlerde pH 4.5
– 4.6 ‘ya inmeli, oluşan laktik asit ile genel asit miktarı ise uygulanan
prosese göre 0.5–0.7 g /l (laktik asit cinsinden) olmalıdır. Fermantasyon
süresince sıcaklık, pH, tuz yoğunluğu kontrolleri, anaerob ortam şartları gibi
gerekli kontrolleri düzenli yapınız ve kayıt tutulur. Su üzerindeki mantar
tabakasını alınır ve pH ölçümü yapılır, pH ölçümlerini kaydedilir. Düzenli aralıklarla tat kontrolü yaparak
acılığın kaybolduğu zamanı tespit edilir. Ozmos nedeni ile eksilen tuz oranı, tuz ilave
edilerek tamamlanmalıdır.
Zeytinleri küflenme problemine karşı , 2-5 güne kadar güneşe
bırakılır. Zeytinler, tenekeler veya cam kavanozlarda salamura içinde pastörize
edilerek piyasaya veriliyor ise tuz oranını en çok % 7 düzeyinde tutulur. Bu
durumda koruyucu madde kullanılmaz. Zeytinler salamurasız, açıkta veya naylon
torbalarda, karton kolilerde piyasaya sunulacaksa zeytinlere salamura
içindeyken koruyucu verilir ve tuz oranını % 9 – 10 seviyesine getirilir. pH
seviyesinin 4,5’in altında olmasını sağlanır.
Kaynak: https://megep.meb.gov.tr/